Meimaand, Mariamaand

 

Als ik naar Maria kijk

Nog enkele dagen en het is weer meimaand. Misschien geniet je volop van fietstochtjes, de ontluikende bloesems en bloemen, de warmte van de aankomende zomer. Maar voor gelovigen is de meimaand meer dan de bloesemmaand, het is de maand waarin we Maria extra aandacht willen schenken.

 

Beelden van Maria

In deze moderne geëmancipeerde tijd lijkt het moeilijk om Maria daarin te plaatsen. Hoe staan moderne jonge vrouwelijke of mannelijke gelovigen tegenover het beeld van Maria dat ons voorgehouden werd? Kan je haar ook als sterke vrouw voorstellen? Of blijft ze de stille bescheiden dienstmaagd? Via enkele beelden pogen we een vernieuwde inhoud te geven aan Maria. Misschien een inspiratie voor één van jullie.

 

Sedes sapientiae, zetel der wijsheid

 

Door Andreas Praefcke

 

Een minder bekend beeld voor sommigen onder ons, Maria als zetel der wijsheid in Leuven. De eerste dergelijke beelden ontstaan in de vroege middeleeuwen. Deze naam komt ook voor in de litanie van de Heilige Maagd Maria. Het is een madonna neergezeten op een troon, met het kind Jezus op haar linkerarm en een scepter in de rechterhand. Het is een type van afbeelding maesta geheten.

De sedes sapientiae wordt afgebeeld in het zegel van de katholieke universiteit van Leuven, en je kan dit beeld ook vinden in Leuven in de St. Pieterskerk, met daaronder het jaar 1425, het stichtingsjaar van de universiteit en de tekst universitas catholica Lovaniensis. Of nog genoemd Alma Mater, toch wel opvallend dat voor een dergelijke instelling Maria als symbool fungeert als zetel der wijsheid tussen het mannenbastion van mannelijke professoren en decanen. Het zou boeiend zijn om eens onderzoek te verrichten hoe dit beeld als symbool voor onze Leuvense universiteit heeft kunnen standhouden.

In de schatkamer in de kerk van Hoegaarden kan je een gelijkaardig beeld vinden.

 

Als koningin

 

Glasraam O.L.V. ten Poel

 

Veel meer zien we Maria afgebeeld als koningin, getooid met kroon, scepter en mantel zoals in Tongeren, in Scherpenheuvel, in Halle, in Maastricht, in Tienen en God weet waar nog… Ze staat rechtop en trots, in de kerk, in de basiliek, een zee van kaarsjes en bloemen voor haar voeten. Maar tegelijk kijkt ze warm en deemoedig op ons neer.

Ook in de litanie vinden we deze titel terug, koningin van Vlaanderen.

 

Als jonge vrouw

 

Maria als jonge zwangere vrouw

Rip Caswell, Catholic Cathedral of Wichita, USA

 

Veelal zien we haar nu in een modernere versie afgebeeld als een vrouw die ja zegt, in verwachting is. Een opstandige vrouw ook die vol vreugde naar Elisabeth loopt. En dan horen we haar samen zingen, met heel haar ziel, haar lichaam en haar wezen, Magnificat! Twee vrouwen die heel solidair (zoals alleen vrouwen dat kunnen met diezelfde ervaring) drie maanden bij elkaar blijven en elkaars bondgenoot worden: bondgenoten in het geloof dat de droom van God met zijn mensen werkelijkheid kan worden (Lucas1, 39 –56).

 

Maria als moeder

 

O.L.V. ten Poel: Het beeld is van de hand van Leopold Blanchaert en werd geschilderd door A. H. Bressers

 

Maria durfde het aan om haar zoon achterna te gaan, fier op die bijzondere man, maar zeker ook vol zorgen, zoals het voor iedere ouder moeilijk is om te zien dat je kind een andere, een eigen, een eigenzinnige weg gaat. Maria die onder het kruis staat, vol verdriet en als piëta haar kind op haar schoot het verdriet uitschreeuwend.

Dan bid je vanzelf dat geen moeder meer hoeft te rouwen bij het dode lichaam van haar kind, met voor onze ogen de moeders van de schoolkinderen die doodgeschoten werden en worden, de moeders in het Midden-Oosten, en God weet waar.

Moeders die vertwijfeld hun kind opzoeken in de gevangenis, in de psychiatrische ziekenhuizen, die hun verslaafd kind blijven aanmoedigen om los te geraken van die eeuwige cirkel van afhankelijkheid? Niet voor niets zeggen we ook onze moeder de Kerk, haar taak is mensen nabij te blijven en te zeggen kom maar mijn kind in al je wanhoop. Het staat lijnrecht tegenover veroordeling en vasthouden aan de rechte leer, Maria als beeld van moeder die telkens opnieuw zegt kom maar mijn kind.

 

Maria als tedere vrouw

 

Maria als tedere moeder- O.L.V. ten Poel, grotteke

 

Maria zien we ook in onze eigen huiskamer aanwezig, een klein beeldje, aan de tuinmuur, op de kast, of op een foto, een prentje als stille vrouw die elke dag, jaar in jaar uit zorgt voor haar mentaal gehandicapt kind, haar demente vader of moeder, de vrouw die teder en vol geduld eten geeft en verzorgt, maar ook de man die zijn eigen lijden hierin herkent. De titel die we hier haar dikwijls schenken is Maria moeder der smarten

 

Maria moeder der smarten, Maria Dolorosa

Glasraam O.L.V. ten Poel

 

Maria, beeld van hoop

 

Maria als teken van hoop (Pontmain, Frankrijk)

 

Maria bleef niet bij de dood neerzitten maar ze bleef bij de apostelen, de vrienden als ze helemaal geen toekomst meer zien. Ze deelt hun wanhoop maar ze staat ook open voor de geboorte van Jezus voor het Vuur toen ze riep: Machtigen zullen onze droom niet kapot krijgen, kleine mensen: groot! (Lucas 1, 52).

Groot in liefde, groot in trouw, groot in het zien dat er in de diepste nacht de donkerste uitzichtloosheid, licht en leven is. Maria méér dan een moeder van smarten, een moeder die moedig getuige is van geloof, hoop en liefde. De sterke vrouw die tussen Hemelvaart en Pinksteren in bemoedigt en aanmoedigt en de apostelen opnieuw zal uitzenden om het verrijzenisgeloof te verkondigen. Laat ons niet zwijgen over zijn geloof, zijn hoop maar ons geloof verkondigen.

 

Maria een gelovige vrouw die de komende maand onze aandacht verdient. Laat ons opmerkzaam kijken naar haar beelden in kerken en kapellen en biddend met haar aanwezig zijn.

 

 

 

Bovenkant